عشق به امام زمان (عج) در شعر فدایی کزازی
تاروپود هستی شعر فارسی را گویا با انتظار آمیخته اند و این ترکیب تاثیرگذار در جای جای ادبیات منظوم هزار وصد ساله فارسی حضوری چشمگیر دارد و با حیات مردم توامان گشته است . گاه انتظار خویش را در این ابیات نظامی گنجوی جلوه گر می سازد
ای مدنی برقع و مکی نقاب پرده نشین چند بود آفتاب
منتظران را به لب آمد نفس ای زتو فریاد به فریاد رس
و گاه در کلام حافظ شیرازی متجلی می شود
ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی دل بی تو به جان آمد وقت است که بازآیی
و انتظار جانسوز است و صبوری بر چشم در راهی دشوارتر از همیشه و به قول باباطاهر همدانی
همی گفتی صبوری کن صبوری صبوری طرفه خاکی بر سرم کرد
یکی از شاعران کمتر شناخته شده و در عین حال وارسته و آزادۀ دلباختۀ امام زمان (عج) آیت اله علامه حاج میرزا اسماعیل فدایی کزازی است که در مقدمه دیوانش او را فقیه ،متکلم و شاعری توانا معرفی کرده که در سال 1184ه.ق در کزاز از توابع اراک دیده به جهان گشوده و دانش آموخته حوزه های علمیه اصفهان ، همدان و کربلای معلی است . شاعری توانمند ، محققی فاضل و نویسنده ای پرکار که صاحب تالیفات متعدد بوده و تعداد آثارش را افزون بر بیست جلد ذکر کرده اند . وی در سال 1262ه.ق رخت حیات دنیوی از تن به در آورده و به سلک اهل بقا وپایدارخانۀ آخرت پیوسته است .
شعر علامۀ فدایی کزازی شعری پرطمطراق و فقیهانه و برخوردار ازویژگی های سبک بازگشت می باشد که با عنصری به نام عشق و محبت اهلبیت (ع) ممزوج شده و اکسیری برای ماندگاری یاد ونامش را فراهم ساخته است.
خودش به مرامنامه باورش که عشق به حقانیت اهلبیت (ع) است اشاره ای ظریف دارد
گر زما جویید راه ورسم عشق اول از تمجید داور سرکنید
وانگهی با صد و عطر و طیب ذکر نام پاک پیغمبر کنید
زین دو چون بگذشت جان خود نثار بهر ذکر حیدر صفدر کنید
عالم عالم از ستایش دم به دم باز بر صدیقۀ اطهر کنید
پس ثنا را با گلاب و عطر ناب ختم نام یازده سرور کنید ( فدایی، 1392 : 607)
وی عالم دینی است و ائمه را حفاظ دین وشریعت نبوی بر می شمرد
یارب به حق همه امامان ارکان قوام طاق ایمان
حفاظ شریعت الهی ابواب علوم لاتناهی (( فدایی، 1392 : 149)
وی اقرار به وجود و فیض رسانی حضرت صاحب الزمان (عج) را اصل مذهب می داند
زآن جمله که اصل مذهب آن است اقرار به صاحب الزمان(عج) است (( فدایی، 1392 : 151)
و از فرض و واجب بودن محبت و دوستی حضرتش در همه عرصه ها و در میان اهالی آسمان وزمین سخن به میان می آورد
ای حب تو گل به گلستان فرض عشق رخ تو به گلرخان فرض
نطقم همه شرحی از لب تست ای شرح لب تو در بیان فرض
ذکر خوش تو چو وحی منزل بر اهل زمین و آسمان فرض ( فدایی، 1392 : 656)
و حضرتش را فانوس مخفی از ظلامات و ستم پیشگی های دشمنان معرفی می نماید
به پنهان ظلامات ایادی چو ز ظلمات عالم آب حیوان
به خورشید به زیر ابر مستور به حق نور این خورشید تابان
به شمع شرع در فانوس مخفی که نورش ظاهر و خود هست پنهان
سمارا باعث و نجم امامت زمین را وارث و ختم امامان ( فدایی، 1392 : 371)
وی از زبانها و گویش های مختلفی که آن حضرت را می خوانند و عاشقانه با وجود نازنین قطب عالم امکان رابطه مهرورزانه برقرار می کند سخن به میان می آورد و از شیدایی جمعی حرف می زند
به ما بنما رهی ای خضر راه کعبۀ مقصد که ما گم کرده ایم اندر ره عشق تو مسلک را
لغت ها مختلف شد زارتباط رمزی از حسنت صقالب کرد و دیلم ترک وتاجیک و لر و لک را ( فدایی، 1392 : 557)
وی دلباخته ای است که حسرتمند دیدار دوست است که نمی تواند در بازار هستی جز به عشق دوست بیندیشد
غافل از تو دل به هر بازار گشت بیع ات آمد زد به هم بازارها
دیده دارد حسرت نظاره ای گرچه دل دارد به تو نظارها ( فدایی، 1392 : 519)
مختصات حکومت در دولت کریمه حضرتش که مانا ترین حاکمیت حق در همه جوامع بشری است را فدایی چنین ترسیم می کند
به عدل امیر به صدق آمر و به حق مامور به دین ظهیر و به دین ناطق و به دین سامع ( فدایی، 1392 : 476)
وی غمگنانه از ظلم های روا داشته شده بر بشریت و دین و دیانت شکوه می کند واز جور درنده خویان بی کفایت که حاکمیت آن روز را با جور و ستم به دست گرفته بودند مخصوصا خاندان قجری به درگاه الهی می نالد و واگویه این غمناله را در شعرش می توان به تماشا نشست
بکن به عاجزی ما تو رحم ای ذوالمن ظهور صاحب ما را به ما بکن واقع
زمکر سارق شرّ و سباع فارغ بال کز او فراغ تو وصحتت شود ضایع
شبان ز دیده نهان عاجز از فرار وقرار به دور این گله گرگان خون خور جایع ( فدایی، 1392 : 476)
علامه فدایی از زمین پر از ستم گلایه مند است ولی امیددارد که ظهور موفورالسرور حضرتش بار دیگر نصرت الهی را به همراه داشته و بدری ماناتر از پیش در عرصه های پیش رو برپا شود
زمین گشته پر ظلم وستم را نماید سربه سر پر عدل و احسان
چومغناطیسی اندر جذب آهن کند بی پیک جمعی لشکر آسان
مه ختم وصالت چون رسالت نماید بدر را از نو نمایان ( فدایی، 1392 : 372)
وی خاضعانه دست دعا برداشته وتعجیل در ظهور باعث آفرینش هستی و منجی عالم بشریت را از درگاه الهی می خواهد که مکان خاکی بی مکین وبودنش صفایی ندارد
فرع بودت بود این هفت آسمان وهفت زمین کی مکان باشد نباشد حجت حق گر مکین
ای بر اندامت بریده خلعت فتح وظفر عجل الله ظهورک یا امام المنتظر ( فدایی، 1392 : 410)
این شاعر مشتاق دیدار منتظر دوست از گذشت روزها و ندیدن روی دوست و وصال شکوه ها دارد
درک از تو نیایدم به تدریس قدر تو نگنجدم به تقریر
طفل غم تو گرفت تا پا دل پر زغم و شده زمین گیر
از بسکه غم تو دوست خوردم جان تو که گشته ام زجان سیر
جان برلب و دیده بی تو بر در دیر آمدی ای فدای تو دیر ( فدایی، 1392 : 628)
و از دیدگان تر و لبان خشک عشقبازان راستین سخن می گوید
رحمی ای رخ کرده پنهان تا به کی چشم امیدم بود بی تو به در
نه گلویم کردیم تر ، نه دیده خشک بی تو لب داریم خشک و دیده تر
تا به کی در انتظارت سر برم قم فعجل یا امام المنتظر ( فدایی، 1392 : 632)
و حسن ختام این نوشتار که عطرآگین به یاد ونام امام خوبی ها و انتظارهاست را به این ابیات علامه فدایی کزازی اختصاص می دهیم
ای دستگیر زمرۀ درماندگان دخیل رحمی به حال مفلس ازپا فتاده ای
تو شهسوار جان و تو سالار کاروان جز تو به کاروان که رساند پیاده ای
جرمم سیاه کوهی و نامه سیاه کوه سنگین سیاهه دارم و رنگین سواده ای
ای دستگیر عالمی عالم زدست رفت دارم عجب دگر که چرا ایستاده ای
منبع :
کلیات اشعار علامه فدایی کزازی : 1392، به تصحیح دکترغلامرضا فدایی تهران انتشارات پیام سحر چ اول
