ما و قافله عمر

این روزها که درد و رنج کرونا در جامعه بشری سایه افکنده و غم در رهگذر آدمیان جولان می دهد برخی از اشعار به انسان حالی دیگرگون می بخشد از آن جمله این رباعی از حکیم ابوالعلا حمزه ابن علی مجیری شاعر قرن پنجم است که در تاریخ بیهق او ذکر شده و چقدر زیباست و آرام بخش

دائم به جهان مباش با ولوله ای
وز محنت او مگوی با کس گله ای
کو مرحله ای است ما در او قافله ای
چه نیک و چه بد قافله را مرحله ای

تاریخ بیهق تالیف ابوالحسن علی ابن زید بیهقی با مقدمه دکتر قاری کلیم الله حسینی انتشارات اساطیر ؛۱۳۹۶: ۴۴۸

دو انجامه دو کاتب شاعر

انجامه های نسخ خطی یک شناسنامه کوتاه فرهنگی تاریخی اند که در دل خود حرف های زیادی و زوایای ناشناخته ای از عصری که کاتب در آن می زیسته را دارند . در میان کاتبان کهن فارسی نگار دونفر هستند که کاتب شاعرند یکی اسدی طوسی که قدیمی‌ترین نسخه دست نویس فارسی را در سال447ه.ق نگاشته است و دیگری ابوالهیجا اردشیر ابن دیلمسار که ترجمان البلاغه را در سال 507ه.ق کتابت کرده است .
با تطبیق این دو انجامه می توان به چند نکته رسید اسدی در پایان الابنیه عن حقایق الادویه ابومنصور موفق هروی نوشته«و کتب علی ابن احمد الاسدی الطوسی الشاعر فی شهر شوال فی سنه سبع و اربعین و اربعمائه لهجرت النبی صلی الله علیه
خجسته باد بر خداوندش»
و ابوالهیجا در انتهای کتاب ترجمان البلاغه محمد ابن عمر الرادویانی این گونه کتابت کرده « اسپری شد این کتاب به پیروزی و به روزی و نیک اختری و فرخی بر دست ابوالهیجااردشیر ابن دیلمسار النجمی القطبی الشاعر اندر اواخر شهر الله المبارک رمضان سال بر پانصد و هفت از هجرت پیغامبر محمد المصطفی صلی الله علیه و سلم
مبارک باد بر خداوندش»
نکته اول اینکه شصت سال فاصله میان کتابت این دو نسخه و این انجامه ها نشان از روندی دارد که از عربی نویسی به سمت پارسی نویسی رفته و واژه ها در انجامه ابوالهیجا پارسی اند و در عین حال کلماتی اند که هنوز هم زنده اند و‌ پویا.
دوم این که این دو کاتب شاعرند و اهل ادب و فضل ولی ظاهراً یا براثر اجبار و نیاز مالی یا به دل خواه خویش به کتابت آثار دیگر روی آورده اند.
سوم در این دو‌انجامه یک‌فصل مشترکی وجود دارد و آن هم روحیه خیرخواهی دو‌کاتب است برای صاحبان نسخ است .
این نشان می دهد کاتبان ایرانی در سده های پنجم و ششم از روحیه فرهنگ دوستی و خیرخواهی برخوردار بوده اند.

فاصله ها داشتیم فاصله ها بیشتر

 کاش بیاید نسیم از طرف زندگی 

مهر و وفا و صفا شد هدف زندگی 

پول و مقام ونژاد رفته زیاد زمین 

داده به باد فنا تا شرف زندگی 

فاصله ها داشتیم فاصله ها بیشتر 

گشته میان پدر با خلف زندگی 

سایه ی ترسی غریب بر سر خانه فتاد 

ترس که جا کرده است در کنف زندگی 

وحشی و سرد و نحیف گشته زمین را حریف 

گوشه ای افتاده است این علف زندگی 

از کرونا خسته ایم خسته تر از خسته ها 

 کاش بیاید نسیم از طرف زندگی 

یک حاشیه نویسی و دو اشاره کوتاه

به تاریخ سنه ۱۳۳۶ه.ق هفده یوم بعد از عید نوروز برفی آمد یک زرع که تمام گوسفندها در صحرا تلف شدند. جهت یادبودحقیر سیدمصطفی عرض شد و سلام .
اول وجود پدیده ناهمگون آب و هوایی و ضربات مهلک آن در جامعه ایرانی سابقه ای دیرینه دارد « آفتاب به آخر این بود . برف آمد دو شبانه روز و یخ بند افتاد هفته ای ، و این از عجایب الدنیا بود وذلک فی سنه ستین و خمسائه»
(سال ۵۶۰ه.ق) تاریخ بیهق ص۴۹۵
و نقل شفاهی بارش یک میل معادل سه متر برف در ۱۰خردادیاهفتادم بعد از عید در سده های گذشته که در شعر عامیانه منعکس شده
هفتادم و افتادم
به حق این پیر. به قدر این میل
دوم کم رنگ ترین مدادها از قوی ترین حافظه ها ماندگارترند قدر داشته هایمان را بدانیم .
مهدی طهماسبی ۹۹/۱/۱۷