دو انجامه دو کاتب شاعر
انجامه های نسخ خطی یک شناسنامه کوتاه فرهنگی تاریخی اند که در دل خود حرف های زیادی و زوایای ناشناخته ای از عصری که کاتب در آن می زیسته را دارند . در میان کاتبان کهن فارسی نگار دونفر هستند که کاتب شاعرند یکی اسدی طوسی که قدیمی‌ترین نسخه دست نویس فارسی را در سال447ه.ق نگاشته است و دیگری ابوالهیجا اردشیر ابن دیلمسار که ترجمان البلاغه را در سال 507ه.ق کتابت کرده است .
با تطبیق این دو انجامه می توان به چند نکته رسید اسدی در پایان الابنیه عن حقایق الادویه ابومنصور موفق هروی نوشته«و کتب علی ابن احمد الاسدی الطوسی الشاعر فی شهر شوال فی سنه سبع و اربعین و اربعمائه لهجرت النبی صلی الله علیه
خجسته باد بر خداوندش»
و ابوالهیجا در انتهای کتاب ترجمان البلاغه محمد ابن عمر الرادویانی این گونه کتابت کرده « اسپری شد این کتاب به پیروزی و به روزی و نیک اختری و فرخی بر دست ابوالهیجااردشیر ابن دیلمسار النجمی القطبی الشاعر اندر اواخر شهر الله المبارک رمضان سال بر پانصد و هفت از هجرت پیغامبر محمد المصطفی صلی الله علیه و سلم
مبارک باد بر خداوندش»
نکته اول اینکه شصت سال فاصله میان کتابت این دو نسخه و این انجامه ها نشان از روندی دارد که از عربی نویسی به سمت پارسی نویسی رفته و واژه ها در انجامه ابوالهیجا پارسی اند و در عین حال کلماتی اند که هنوز هم زنده اند و پویا.
دوم این که این دو کاتب شاعرند و اهل ادب و فضل ولی ظاهراً یا براثر اجبار و نیاز مالی یا به دل خواه خویش به کتابت آثار دیگر روی آورده اند.
سوم در این دو‌انجامه یک‌فصل مشترکی وجود دارد و آن هم روحیه خیرخواهی دو‌کاتب است برای صاحبان نسخ است .
این نشان می دهد کاتبان ایرانی در سده های پنجم و ششم از روحیه فرهنگ دوستی و خیرخواهی برخوردار بوده اند.
