باز خوانی دو بیت

ادبیات فارسی در تار و پود و هستی خویش با نصیحت گویی و پند آموزی عجین شده و در دل خویش فضایل و خوبی ها را فریاد می زند و نوعی زهد دنیاگریز را به مخاطب عرضه می کند و یکی از این قطعات شعری که در وبگاه گنجور به عارف خراسانی ابوسعید ابوالخیر منتسب شده و در بخش ابیات پراکنده او منتشر شده شعر «حال دنیا را بپرسیدم» است و دوبیت آغازین این قطعه شعر این چنین است
حال عالم سر به سر پرسیدم از فرزانه‌ای
گفت: یا خاکیست یا بادیست یا افسانه‌ای
گفتمش،آن کس که اواندرطلب پویان بود؟
گفت: یا کوریست یا کریست یا دیوانه‌ای
و اکنون بادستیابی به نسخه ای از سیرالملوک یا سیاست نامه خواجه نظام‌الملک طوسی که در سال 724ه.ق توسط کاتبی به نام علی ابن الحسن ابن احمدنگاشته شده و در ترقیمه آن روایتی کامل تر ، تازه تر و در عین ارزشمند از این دوبیت وجود دارد که نشان دهنده شناخت مردم از این قطعه شعر و رواج آن در قرن هفتم و هشتم در میان پارسی زبانان می باشد و در عین حال آیینه ای است برای رسیدن به اشعار عرفانی و بازنمایی پیشینه اشعار منتسب به شیخ ابوسعید ابوالخیر که تا پیش از این انتساب این شعرها را به دهه های میانی سده نهم می دانستند و پر و بال یافته در عصر صفوی برمی شمردند. و حال می توان گمانه زنی های تازه‌تری در این عرصه مطرح کرد
دوبیت تازه یاب
حال گیتی را همی پرسیدم از فرزانه‌ای
گفت یا خوابست یا باد است یاافسانه ای
گفتم اندر راحت او دل که بندد باز گوی
گفت یا کولی بوذ یا مست یا دیوانه ای



#مهدی طهماسبی