ادب

در محضر عشق با ادب باش

کاینجا به ادب دهند پاداش

طبق آموزه های قرآنی و سنت خاندان عصمت و طهارت سلام الله علیهم اجمعین رعایت ادب و مودبانه سخن گفتن حتی با دشمنان قسم خورده از الزامات قطعی است این که گفته اند آیه آیه همه جا صحبت قرآن ادب است

را باید پذیرفت و به آن عمل کرد . این روزها در فضای مجازی شاهد زیر پا گذاشته شدن حریم های اخلاقی و شکستن حرمت ها هستیم امری نامبارک و مذموم که از سوی هیچ قابل پذیرش نیست اگر به عملکرد آقایان مسئولین انتقاد دارید اگر به زعم شما کوتاهی و قصوری صورت پذیرفته این مجوزی برای اهانت و شکستن مرزهای اخلاقی نیست باور کنیم که روزهای زندگی به سرعت برق و باد می گذرند و ما می مانیم تنهایی روزهایی که پاسخی نداریم. البته شایسته مدیران نیاز حرف ها را بشنوند و در صورت حق بودن خواسته ها در مقابل آن نایستند و نقاط ابهام و اشکال را برطرف سازند

موسم شاعرانه ها

دل می رمد از بهانه های بسیار 

داریم زغم نشانه های بسیار 

با این همه غصه ها ببین سرمستیم 

در موسم شاعرانه های بسیار 

اولین برف

اولین برف زمستانی سرد 
دل ما را می برد 
در همانجا که نگاهی آنجاست 
خاطراتی که پر از احساسند 
 برف اعجاز نجیبی دارد 
آسمان بستر دیدار گل دیروز است 
برف انگار رسول خوبی 
مهربان تر ز همه همراه است 

 

غروب حضرت مادر

هنگام بهار هجدهم پرپر شد

هنگام غروب حضرت مادر شد

این غصهء بی نهایت تنهایی است

کاین گونه نصیب خانهء حیدر شد

خون گریه می کنم

هرگاه که یکی از دوستان خوش‌فکر خلاق با ذوق و اندیشمند ما به بهانه های واهی و برچسب‌های ناجور کنار گذاشته می شود خون گریه می کنم وقتی محرومیت انباشته را می بینم و رنج ها را با تمام وجود لمس می کنم خون گریه می کنم وقتی با بن بست ارتباط و دیوارهای بلند بی اعتمادی مواجه می شوم خون گریه می کنم وقتی می بینم دوستان شفیق دیروز امروز نمی توانند یکدیگر را یاری و تحمل کنند خون گریه می کنم

رنجم هزار باره فزونتر شود زقبل

وقتی که خوبها همه را بی نشان کنند

بیدار می شوم به امید نگاه دوست

شاید که رنج های مرا ناتوان کنند 

گمنام ولی به آسمان معروف است

نقشی ز نشان بی کران آوردیم

فریاد بلند عاشقان آوردیم

گمنام ولی به آسمان معروف است

بر دوش نشان ز آسمان آوردیم

شهید گمنام نوجوان

به دوش ما نشان کهکشان بود

نشان از عاشقان آسمان بود

شهید همدل گمنام انگار

گمانم مثل ما او نوجوان بود

نکته ای

 

مطلبی از آقای حسن رحیم‌پور ازغدی در خصوص فساد چای دبش می خواندم که گفته بود : مادر من هنگام شهادت فرزندانش گریه نکرد اما از حجم اختلاس در موضوع چای دبش متأثر شد. دولت قبل که اشرافی بود ‌و این چیزها سرش نمی‌شد، اما چرا الان کسی پاسخگو نیست که این اختلاس‌ها چطور صورت می‌گیرد. این خبر را داشته باشید تا به تحلیلی در این خصوص بپردازیم. در زیارت وارث آمده لعن الله امه سمعت بذلک فرضیت به خداوند لعنت کند کسانی که این ظلم را شنیدند و به آن رضایت دادند روی این نکته خیلی تامل باید کرد بسیاری از معضلات و مشکلات از رضایت دادن به حضور ناکارآمدان و ناکاربلدها در جایگاه های مدیریتی است کسی که با رانت و نفوذ آمده و با بی تقوایی پست گرفته و ولع ماندن دارد یک بخش از این پدیده شوم است و حمایت های ناباورانه از این جماعت قطعا تاثیر زیادی در ایجاد و تثبیت این فضای کشنده دارند لطفا مراقب باشید جملاتی نظیر بی تجربه است یادمی گیرد. جلوتر برویم قطعا بهتر خواهد شد ، مجموعه با او همکاری کند به تقوا نزدیک تر است و ... هم ویرانگر است هم فسادزا که پای روی خون شهیدان گذاشتن دارد و فردا پاسخی را باقی نمی گذارد

پیران عاشق

تا توانی

طعنه بر پیران عاشق سر

، مزن

جان عشاق است

از خیل زمان

بیرون شده

 

رنج صدق

خدا داند اگر صدق کلامی است

جفا بر صدق رنج دوستان است

بترسند از شب تنهایی قبر

که آتش در وجود بوستان است

 

صدا کند

وقتی که عشق جانب دل رونما کند

دستی به شوق آمده دل را صدا کند

ما سرخوشان جام ولا و محبتیم

اندوه و غصه بر دل ما صد بلا کند

ما صادقانه آمده ایم از دیار دوست

او گر به صدق خویش نیاید خطا کند

ما اهل کار و زندگی و ساده بودنیم

ننگش هزار باره اگر او جفا کند

ما سادگان ساده دلیم و وفا به دست

هیهات اگر ستم به فضای وفا کند

ما نیمه شب به گریه بخوانیم غصه را

دردش به جان فرستد و رنجش خدا کند

هرکس که تیغ زد ز جفا بر وجود ما

دردی ز بی گمان زمان مبتلا کند

ما با سلام حضرت ارباب زنده ایم

دستی به شوق آمده دل را صدا کند

برای شهدای راسک

مرزبانی که جان در راه  جانان داده اند 
خون برای عزت مانای ایران داده اند
این دلیران غیور باصفای زنده دل 
در غریبی در میان غصه ها جان داده اند
این عزیزان فراجای صبور و نیکنام
درسکوت خسته جان شوقی به یاران داده اند 
سبزپوشان صبور عرصه امنیت اند 
کاینچنین جان در ره اهداف ایمان داده اند
دست جیش الظلم شد آغشته با خونی غریب
در بلوچستان دلی را چون غریبان داده اند
نام‌شان ثبت است بر طومار آیین و شرف 
مرزبانانی که جان در راه جانان داده اند

 

 

بر روی گسل

بر آتش غم گشاده ای جانم را

جز درد بگو چه داده ای جانم را

صد لرزه وجود خسته ام را لرزاند

بر روی گسل نهاده ای جانم را

او مرید

پیرمردی عصا زنان می رفت

ساده تا سمت اسمان می رفت

پیرمردی که بوی ریحان داشت

صد ارادت به نام عمان داشت

پیرمردی که شوق را می دید

عاشقانه بهار را می چید

خاطره گوی فجر خیبر بود

عاشق نام سبز کوثر بود

او که از همدلی فراوان گفت

گاهی از غیرت شهیدان گفت

همنفس با ترانه ها می رفت

همدل بی کرانه ها می رفت

پیرمرد غیور دریادل

آشنای صبور دریا دل

خاطراتش شبیه باران بود

مملو از نکته های یاران بود

او مرید نگاه دلدار است

او مراد وجود غمدار است

بسی

در بی خبری 

بسی 

خبرهاست 

قفس

هر قفس 

خاطرۀ گمشدۀ 

یک مرغ است 

که در او 

همنفسی با 

قفسی داشته است 

مسافران افلاک

با شور دل و شوق یقین می رفتید

با عشق به سنگر کمین می رفتید

ای پاک ترین مسافران افلاک

با سر به میان موج مین می رفتید

شهر خاک آلوده

در وادی غصه ها شدم فرسوده

من غصه ی رنج می خورم بیهوده

دلتنگی من شبیه شهری خسته

تهران قشنگ شهر خاک آلوده

عذرخواه

اندکی

دلگیر شد

بخشایش والا مقام

عذر خواهی می کنم

با جان و دل

نشانی خدایی

ما را به امید تا صفایی دادند

در جرگه ی عشق نام و جایی دادند

صد شکر که در میان عشاق حسین

رنگی به نشانی خدایی دادند

حسابداری

این را

به شوق گفتم

در لحظه ای بهاری

بر دوستان مبارک

روز حسابداری

گذشت خیل یاران

ماندیم در اندیشۀ باران افسوس

خواندیم به آهنگ بهاران افسوس

در جبهه به خاک و خون همه غلطیدند

ماندیم و گذشت خیل یاران افسوس

 

جمعۀ شوق

هم لهجه ی اهل آسمان برخیزید

با نام امید ندبه خوان برخیزید

با ذکر سلام بر امام دلها

در جمعۀ شوق، عاشقان برخیزید

خاطر خواه من تقدیم به روح شهید سید مصطفی صادقی

 

برگشته بابایم ولی پایی ندارد

ای وای امروزم که فردایی ندارد

برگشته خاطرخواه من از جبهه جنگ

دل جز خطیب اشک شیوایی ندارد

بابا تو برگشتی فدای قامت تو

گفتند دختر ها که بابایی ندارد

من بوسه باران می کنم با اشک دیده

دلتنگ اعجازم که ایمایی ندارد

جانم فدایت ای تمام عشق با تو

برگشته بابایم ولی پایی ندارد

عینک بدبینی

عینک بدبینی داشتن و تیشه به ریشه اعتماد عمومی زدن مشکلی را حل نمی کند باور کنید نقد آداب دارد گفتن خوبی ها و بیان ناکارآمدی ها در کنار هم نقد منصفانه است و در این نقدها راهکارهای مناسب هم برای رفع مشکلات ارائه می شود.

چای

پایان برسد بلای دردت هستم

گفتند بگو فدای دردت، هستم

ای زنده دل ای رفیق من می گویم

گر چای بود دوای دردت، هستم

نسل باران نذر شهید الیاس چگینی

یارب مبادا در زمان بودن خود

شرمنده ی خون شهیدان گشته باشیم

شرمنده آن اشک های سرخ و غمگین

در لحظه های خسته جان گشته باشیم

این اشک ها فریاد بی پایان درد است

ای کاش می شد اهل درمان گشته باشیم

باران ببارد اشک ها پنهان بمانند

گویی که ما از نسل باران گشته باشیم

 

کمین مرگ

گرگ اجل یکایک از این گله می برد

و این گله را ببین که چه آسوده می چرند

در رسم روزگار که نداولها بین الناس است تغییر برای همه است رفتن فقط برای دیگران نیست بیدار شو این سرنوشت تست آیا با دست خالی پر ادعا می روی یا با صداقت مثال زدنی . به وز وز مگسان به ظاهر همراه توجه نکن این خوشایند گویی ها همیشه بوده اجل در پیش است و تغییرات از آن نزدیک تر است. چه مدیرانی که با خدم و حشم آمدند و با دست تهی رفتند و چه حقیقت‌ها که پایمال خواسته های دنیایی شان شدپاییز جدایی ازپستهاومیزهاناگهان فرا میرسد .پس بیدار شو ای دل که مرگ در کمین تست

برای وزیر

ای صبا بگذر کنون از وادی دل سوی دوست

باز آمد از کران آشنایی بوی دوست

گو وزیر با صفا این حرف ها بسیار شد

موسم تنهایی انگیزه و ایثار شد

نامه ای بنویس نزد او به اشک دیدگان

از تلاطم های غمگین نگاهی بی نشان

ای وزیر اهل فرهنگی که ارشادی شدی

بستر امید را چون مصدر شادی شدی

هست در فرهنگ ما چون تجربه بالای علم

از چه بشکستی وجود غیرت و شیدای علم

از نزول رنج ها بر ما خبر داری شما

جیبی خالی دیده ای آیا نظر داری شما

خرج درس و مشق و و ام و قرض ها شد بی حساب

از چنین ماتم سرایی دیده ها گشته کباب

بی کسان ماییم آقا جیبمان خالی شده

 چون معیشت سخت گشته رنج احوالی شده

آتشی افتاده بر ما الحریق و الحریق

فکر تغییرات مثبت باش در طی طریق

گو اسماعیلی دانادل اهل بصیر

مژده شادی بده بر دوستان در این مسیر

در رفاهی ، بیمه تکمیلی و در خرج راه

همتی کن ای وزیر ما تو بر این جمع ما

دست ما خالی است اما دست تو خالی مباد

زآن نصیب جمع ما بیرون ز خوشحالی مباد

 

در آتش گلی سوخت

در قامت همراه در آتش گلی سوخت

با سینه ای پر آه در آتش گلی سوخت

مادر بیا مهدی بیا دردانه فرزند

فریاد زد خونخواه در آتش گلی سوخت

در راه همراهی حق در راه حیدر

باضربه ای ناگاه در آتش گلی سوخت

در راه ایمان و ولایت راه خورشید

ای وای من چون ماه در آتش گلی سوخت

او پاره ی جان و تن ختم رسولان

دیدم که دردآگاه در آتش گلی سوخت

باور نمی کردم دری آتش بگیرد

پشت در آن شاه در آتش گلی سوخت

شش ماهه اش با میخ در از دست می رفت

با سینه ای پر آه در آتش گلی سوخت

من آدم سابقم

دلتنگ شدم بیا بیا برگردیم

تا کوچه ی خلوت خدا برگردیم

من آدم سابقم به جانت سوگند

یک لحظه اگر پر از صفا برگردیم

با ریشه و بی ریشه

کسی که با ریشه است چون بر اساس قانون آمده سعی می کند در کارهایش قانون‌مدار و اخلاق گرا باشد اما کسی که بی ریشه است چون بی قانون آمده فکر چاپلوسی و تملق و زیرا پا گذاشتن فضایل اخلاقی برای خوب جلوه دادن خود است. کسی که با ریشه است بیشتر از خدا می ترسد و نگاهی مبتنی بر اندیشه های ولایی و محبت آمیز دارد ولی کسی که بی ریشه است نگاهش فقط خوش‌آیند بالا دستی است اصلا وجودش جعلی و دروغین است که نمی تواند حق و حقیقت را بیند و لمس کند . کسی که با ریشه است فضای باز همدلی را در زیر چتر نظام مقدس اسلامی می سازد و درصدد جذب حداکثری است اما کسی که بی ریشه است دائره بسته ای را می سازد که دسترسی ها در آن اندک است و می ترسد که دیگران خوش‌فکر و اندیشمند جای او را بگیرند کسی که با ریشه است عاقلانه می اندیشد رایزنی می کند سخن ها می شنود و بهترین هایش را برمی گزیند ولی کسی بی ریشه است خودرای است و خودمحور و عقل ناقص خودش را مبنای تصمیم گیری و ارائه نظرات می سازد همچنان می توان از با ریشه و بی ریشه نوشت .

همه دارایی

همه دارایی ما مردم نجیب ، صبور، وقت شناس و فهیم است که مردم استان چهارمحال وبختیاری نشان دادند که هم وقت شناسند و هم قدرشناس خدمت بی منت مسئولین باید برای آنها از جان و دل مایه گذاشت

فضای مجازی .

فضای مجازی یکی از ابزارها و بسترهای اطلاع رسانی، جهاد تبیین، مطالبه گری و شفافیت است که اهمیت آن از دیدگاه مقام معظم رهبری برابر با انقلاب است مطالبه گرانی که در چارچوب قانون و رعایت حریم ها و به صورت مستند و منطقی حرکت می کنند در کنار ما هستند نه در مقابل ما و صد البته دیگرانی که هنجارشکن و تخریبگر و فاقد ادله قانونی اند در این دایره نمی گنجند هیچ مسئول و مدیری نمی تواند تفسیر به رای کند و برای سرپوش گذاشتن روی ناتوانی خویش با این مطالبه گران برخورد کند و فصل الخطاب تشخیص قانون است که مصادیق بارز نظیر اهانت به مقدسات دینی ، ارکان نظام مقدس اسلامی، زیر پا گذاشتن شعائر اخلاقی و هتاکی و... را مشخص کرده است و هر مسئولی که خارج از این قاعده رفتار کند نه تنها متخلف بلکه مجرم است و جرم آن زیر پا گذاشتن امر صریح ولی فقیه مقام معظم رهبری است که مطالبه گری را از خواسته های روشن خویش برشمرده‌اند

فکری کنید

وقتی کسی می فهمد که بیماری دشوار درمانی دارد که از نقطه امیدواری به زنده ماندنش گذشته و حداکثر سه چهار ماهی بیشتر زنده نیست در پی جبران برمی آید، حلالیت می طلبد، عبادت خالصانه می کند ولی جای تعجب است در سپهر مدیریت جماعتی هستند که می دانند چند ماهی بیشتر بر مسند نیستند البته به شرط مهلت دادن ملک الموت ولی همچنان خرخودشان رامی رانند و مرغ شان یک پا دارد کسی نیست اینها را از خواب بیدار کند که وقتی از این پست ها برداشته شدید کسی پشیزی برای شما ارزش قائل نیست و وزن وجودی تان آن قدر بی مقدار است که نمی شود گفت و شما می مانید و بدنامی های بی پایان

نه تمجید نه تخریب

یکی از معضلات حل نشده و دیرینه بین ما این است که به جای آن که مشکل محور باشیم فرد محوریم ما باید مشکل و نیاز جامعه را احصا کنیم و ارائه دهیم تا بینیم برای حل این مشکل چه باید کرد و در این فرآیند هرکسی به نوبۀ خودش درصدد حل آن مشکل برمی آید و می تواند منافذ تاثیرگذار برای این امر اعم از بودجه، رایزنی ، نیروی انسانی و.. را شناسایی کند و وارد مجموعه اقدام های بایسته کند و صدالبته اگر مشکلی با این نگاه حل نشد دیگر شخص مسئول نباید و نمی تواند اقدام به مصادره آن کند و در جاهای مختلف و تریبون های متعدد به آنها افتخار کند چون اگر در این فرآیند هم حرکتی انجام داده به وظیفه قانونی خودش عمل کرده است

مدرسه عشق

تنهاراه گذر از سختی ها دانش آموختگی در مدرسه عشق و تفکر بسیجی است و الحق مقام معظم رهبری درست فرمودند بسیج گل سرسبدخیل عظیم انقلاب است ولایتمداری، بی منت، ایثار و وقت شناسی یادگار شهدای بسیجی برای ماست.

جهانی در یک خط

به مناسبت رونمایی از کتاب پیاز داغ در شهرکرد

کاریکلماتور را باید یکی از انواع ادبی نوپدید و کم سابقه اما بسیار اثرگذار و کاربردی برشمرد. شاید از بیست و یکم خرداد ۱۳۴۶که پرویز شاپور برای نخستین بار نوشته هایش در مجله خوشه توسط احمد شاملو با نام کاریکلماتور که ترکیبی از کاریکاتور و کلمات است، پذیرش این وسعت و عمق از اثربخشی و اقبال عمومی نسبت به آن ، برایش دشوار بود اما برخی از ویژگی های خاص این گونه ادبی که در سطور آتی بدان خواهیم پرداخت، باعث شد تا اهالی قلم و خیال و مخاطبان خاص و عام به سمت آن گرایش پیدا کنند و پدیدآورندگان آن افزایش پیدا کنند.

کاریکلماتور را باید چیزی فراتر از طنزهای مرسوم برشمرد و آن را نمی توان صرفا در این قالب محدود کرد و جالب‌تر آن که این نوع هم شاعرانگی دارد و هم خاصیت نثر را و طنزواره هایی هستند که حکمت، حماسه، اندیشه و تکانه های جانبی را باهم دارند .

کاریکلماتور ها اجتماع محورند و به زوایای مختلف اندیشه، نگاه ، خواسته ها و زندگی اجتماعی بشر امروزی می‌پردازند و گزندگی طنز آن ملایم و همراه با پذیرشی است که باعث می‌شود مخاطب در مقابل آن نایستد بلکه همه اقشار حتی سیاستمداران آن را می پذیرند و چونان پتکی برای لحظه ای در عمق تفکرات مخاطب فرود می آید و خواننده را با خود به اعماق اندیشیدن واقعی می برد .

کاریکلماتور با کشف رابطه ی هم نشینی کلمات، نگاه را تغییر می دهد و این دگرگونی همراه با خلاقیت و نوآوری های شخصی با تکیه بر اصل غافلگیری ادبی و ابداع گام به گام پیش می آید و لحظه های تازه را درک می کند و طعم خوش طنز موثر را با تمام وجود حس نماید. کوتاه نویسی و کوتاه گویی در ادبیات فارسی سابقه ای درخشان و دیرینه دارد. تک بیتی ها، مفردات،تک مصرع های موجود در متون منثور، حکایات تک خطی و در ادبیات معاصر طرح در شعر سپید و نیمایی نمونه هایی از این کوتاه گرایی هاست. در ادبیات فارسی به اثربخشی کلام و در عین ایجاز بسیار تاکید شده است به قول حکیم نظامی

یک شاخه گل دماغ پرور

از خرمن صد گیاه بهتر

موسی رییسی وانانی خالق این اثر را از ۲۵ سال پیش می شناسم. مردی موقر،آرام، پیگیر، پرجنب و جوش و خطر پذیر که در هر محیطی که بود در پی آموختن بود . آقای رییسی همسال کاریکلماتور است و در سال ۱۳۴۶در وانان از توابع شهرستان شهرکرد به دنیا آمده، درس خوانده، جبهه رفته، لباس خدمت پوشیده، کارکرده، بازنشسته شده و بعد از بازنشستگی در انجمن های ادبی فعالانه حاضر شده و دست به قلم برده و براده های روحی اش را بر سینه کاغذ رها کرده و ثبت نموده است. موسی رییسی شاعر است، با داستان نویسی شروع کرده و داستانک های خوبی دارد با این همه وی در طول این سال‌ها تجربه های زیادی اندوخته و آثار فراوانی خلق کرده ولی تغییر مسیر آفرینندگی های ادبی به سمت نوشتن کاریکلماتور که نشان از روحیه ریزبینی و جستجوگر اوست، باعث شده که شاهد یک شکوفایی ادبی قابل تامل در استان و در عرصه کاریکلماتور باشیم. موسی رییسی در کاریکلماتورهایش که تعداد آن بیش از ۶۰۰ قطعه بوده و ۱۰۰قطعه از آنها در کتاب پیاز داغ منتشر شده، شکوه کلمات را دریافته و با استفاده از تضمان و کشف رابطه هم نشینی ، بهره گیری از صنایع و آرایه های ادبی همچون جناس، ایهام، تضاد، تشخیص، حسن تعلیل، مراعات النظیر و فلسفه آمیخته با طنز مخاطب را به سمت نوشته هایی شایان توجه رهنمون می سازد و در عین حال چرخ دنده های ذهن خواننده را به موقع و در بزنگاه ها درگیر می کند.

موسی رییسی ذهنی جستجوگر و تلاشگر دارد که با بهره‌گیری از تجربیات شخصی خودش و نگاه جاری و ساری در جامعه، خلاقانه، موجز ، کوتاه و موثر آفریده های ذهنی اش را به منصه ی ظهور رسانده است و همین نکته سنجی هاست که به او و همه خالقان کاریکلماتور اجازه می دهد که علی رغم داشتن جهان بینی وسیع جهانی را در یک خط و در واژگانی اندک گنجانده و حسن کار او در همین کوتاه گرایی ها و کوتاه گویی هاست و مخاطب با کلماتی اندک که جهانی گسترده را به نمایش می‌گذارد، مواجه می شود. پیش از اشاره به بخشی از هنرآفرینی رییسی وانانی باید گفت کاریکاتورهای این کتاب توسط آقای محمدمهدی معارفی طراح و کاریکاتوریست معاصر که تاثیرپذیرفته از پرویز شاپور است دیدنی و قابل تامل است. و در انتها بخشی از ظرفیت‌های شاخص نگاه آقای موسی رییسی وانانی اشاره می شود

۱. نگاه حکمت

از دست رفت ولی از پا ننشست هیچ کس نتوانسته دائره قسمت را دور بزند

۲.نگاه اجتماعی هیچ داروخانه ای برای زخم زبان چسب زخم ندارد خرده شیشه داشت پاورچین پاورچین از او دور شدم

۳. نگاه انتقادی رویم حساب باز کرد تا حسابم را خالی کند برای عریان نویسی پوستم کنده شد

۴.نگاه مبارزه با اخلاق های ناپسند موش ها دواند تا خودش پیشی بگیرد دو رو بود سکه یک پول شد

 

منشر شده در روزنامه سالداران دوم آذر 1402

صبح بیداری

در صبح بیداری 

امید می آید

زآن سوی تاریکی 

خورشید 

می آید 

نقشینه

بادها می آیند 

برگ ها می لرزند 

نقش نقشینه ی پاییز قشنگ است 

ببین 

برگها

برگها

پوشش بی باری

درختند