یک شاعر و نویسنده در چهارمحالوبختیاری با تأکید بر اینکه شعر انقلاب نمودی از زیست مسالمتآمیز است، گفت: این شعر بستری برای وحدت، همپوشانی، همدلی و همافزایی شاعران با قومیتهای مختلف ذیل پرچم مقدس جمهوری اسلامی است.
مهدی طهماسبی، شاعر، نویسنده و پژوهشگر ادبی در چهارمحالوبختیاری در گفتوگو با ایکنا از استان در تبیین اهمیت زبان شعر اظهار کرد: حکیم نظامی گفته است: «پیش و پسی بست صفت کبریا. پس شعرا آمد و پیش انبیا»، پیداست که شاعران میتوانند با زبان مردم زمینههای سعادت آنان را فراهم کنند. ایرانی با شعر زاده میشود، زیست میکند و میمیرد و بنده هم در جایی سرودهام که «زندگی بیشعر مثل مردن است، مرگ، آن هم در خزان بیکسی».
وی ادامه داد: زبان شعر زبانی کارآمد است که هر جنبش و حرکت و رویدادی که با زبان شعر به جامعه مخاطبش تبیین و منتقل شود، قطعاً جایگاه شایسته و بایسته را به آن حرکت میبخشد و زبان شعر توانایی آن را دارد که تمهیدات لازم برای پیشروی و نائل شدن به اهداف را فراهم کند.
طهماسبی در تبیین ویژگیها و تعریف شعر انقلاب اسلامی، اظهار کرد: شعر انقلاب، شعری برآمده از خروش، همراه با عقلانیت است که در راستای ارزشهای انقلاب و اسلام خلق میشود و اهدافی همچون مبارزه و عدالت رو دنبال میکند و شعری پویا است.
وی ادامه داد: شعر انقلاب در سه بخش و برهه انقلاب اسلامی قابل بررسی است که بخش نخست ناظر بر مبارزه بوده و اشعار شاعران پیش از انقلاب را در بر میگیرد یعنی آثاری که در قالبهای مختلف شعری مانند غزل، قصیده، مثنوی، رباعی و ... به صراحت یا در لفافه و در زبان استعاره به مبارزه با رژیم طاغوت میپرداختند. در استان شاعری برای این دوره نمیتوان مثال زد و هنوز پژوهشی در این خصوص انجام نشده است اما در سطح ملی میتوان به شاعران مبارزی همچون حمید سبزواری اشاره داشت.
ویژگیهای مهم شعر انقلاب در سه دوره
طهماسبی دومین بخش شعر انقلاب را اشعار مربوط به دوره تثبیت انقلاب دانست و توضیح داد: زبان این شعر زبان شعار و همراهی با اندیشههای انقلاب نظیر جهاد، ایثار و شهادت و مهرورزی و ... است. در این دوره که با وقوع جنگ و هشت سال دفاع مقدس همراه است و نیز خیز کشور برای جهاد سازندگی را شاهد هستیم، شاعر انقلابی اندیشه و شعر خود را با زبان مردم همراه میکند.
این شاعر استان تصریح کرد: در دوره دوم، اولین انجمن ادبی با نام «روز فتح» در استان پس از پیروزی انقلاب شکل گرفت که تعدادی از شاعران برجسته استان مانند فتحالله اسلامینیا (زارع)، فرشید طهماسبی، طالبپور، تبیان، نصرتالله کاظمیان و برخی دیگر در این انجمن فعالیت داشتند.
این پژوهشگر ادبی افزود: انجمن ادبی روز فتح فعالیتهای بسیار پررنگی را در سالهای پس از پیروزی انقلاب داشت و یکی از اقدامات خودجوش و خالصانه این شاعران حضور در میان مردم شهرهای مختلف استان در مناسبتها بهویژه ایامالله دهه فجر و شعرخوانی در محافل و برنامهها بود و درواقع با این کار خود به یاری اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی میپرداختند.
وی تصریح کرد: دوره سوم شعر انقلاب سالهای پس از جنگ تا امروز را شامل میشود که هم ارزشها در شعر انقلابی مطرح است و هم رنگ و لعاب مذهبی اشعار انقلابی بیشتر مشهود میشود، شعر این دوره مضامین اجتماعی را مطرح میکند و در برابر پلیدیها و زشتیها میایستد و امر به معروف و نهی از منکر ادبی را در شعر این دوره شاهد هستیم.
این شاعر و نویسنده استان ادامه داد: شاعر این دوره با نگاهی آرمانگرایانه به سمت ترسیم جامعه مهدوی سوق دارد و به فاصله گرفتن از ارزشها و خواستهها، آرمانها و نگاههای انقلاب معترض است. در عین حال این شاعر نیکیها و برکاتی را در شعرش یادآور میشود که منشأ آن قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۴۲ بود و با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به منصه ظهور رسید، در هشت سال دفاع مقدس مشهود بود و به آیندهای سرشار از نور، عزت و بزرگی حکومت مهدوی امیدواری میدهد.
طهماسبی تصریح کرد: از شاعران دوره سوم در استان میتوان به چهرههایی همچون همایون علیدوستی، محسن احمدی، دهقان و شاعران نسل جوان اشاره کرد که خوشبختانه پرشمار هستند و در حوزه شعر انقلاب کار میکنند؛ در سطح ملی نیز چهرههای شناخته شدهای چون علیرضا قزوه، علی طهماسبی، علی معلم، سیدحسن حسینی، سلمان هراتی و قیصر امینپور و دیگران مطرح هستند.
جایگاه حماسه و عرفان در شعر انقلاب
این شاعر و نویسنده ادبی در استان در خصوص جایگاه حماسه و عرفان در شعر انقلاب، بیان کرد: شعر انقلاب آنجا که زبان استعاری دارد به سمت عرفان سوق مییابد که این ویژگی در دوره سوم بیشتر خود را نشان میدهد؛ درواقع شعر دورههای اول و دوم بیشتر پدیدهای حماسی است که عناصر حماسه نظیر اغراق، تهییج، شورآفرینی، جهادگرایی، همراهسازی و آرمانگرایی در این شعر بیشتر مشهود میشود، در دوره سوم اما عرفان حماسی در شعر انقلاب نمایانتر است.
طهماسبی تأکید کرد: تمامی قالبها از سنتی تا شعر نو و سپید ظرفیت و توان بیان اهداف و مضامین شعر انقلاب را دارند و در استان ما شهید سیامک کبیری سامانی را باید یکی از پیشقراولان شعر انقلاب استان دانست که در قالب سپید شعر میگفت. بنده طی مطالعهای که با برخی اساتید در خصوص شعر این شهید داشتم، شعر او را که بیشتر مضامین عرفانی دارد، قوی قابل دفاع دانستهاند. در عین حال شاعران انقلابی برجسته استان در قالبهای سنتی همچون قصیده و مثنوی و غزل اشعار بسیار زیبایی سرودهاند.
این شاعر و پژوهشگر ادبی استان با تأکید بر اینکه شعر انقلاب در استان و کشور نمودی از زیست مسالمتآمیز است، اضافه کرد: شاعران از هر قوم و با هر زبانی از بختیاری و ترک و فارس در پی وحدت، یکپارچگی و همدلی در حوزه شعر انقلاب هستند و انجمن ادبی روز فتح نماد بارز این وحدت است که نشان میدهد قومیتهای مختلف و متعدد در استان زنده هستند و در کنار هم قرار دارند. شعر انقلاب بستری برای وحدت، همپوشانی، همدلی و همافزایی شاعران با قومیتهای مختلف ذیل پرچم مقدس جمهوری اسلامی است.
در پایان، یک سروده انقلابی از مهدی طهماسبی به عنوان حُسن ختام این گفتوگو تقدیم مخاطبان ایکنا میشود:
غزل بود و حماسه بود و خورشید
دلم پشت سر تو آب پاشید
تو رفتی خون سرخت گفت با ما
هوادار حریم لاله باشید